( प्रगत भारत । pragatbharat.com)
Alert for Online Game : आजच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात मोबाईल फोन आणि इंटरनेटचा बोलबाला सुरु आहे. अशा परिस्थितीत पारंपारिक खेळांपासून दूर राहून लहान मुले आणि तरुण मोबाईल आणि लॅपटॉपवरील ऑनलाइन गेमिंगमध्ये आपली आवड दाखवत आहेत. पूर्वी लहान मुले मैदानात इच्छेनुसार क्रिकेट, हॉकी, फुटबॉल, व्हॉलीबॉल खेळताना दिसायची. परंतु इंटरनेटमुळे आजची पीढी ऑनलाइन गेम खेळण्यात व्यस्त झाली आहे. तर दुसरीकडे सायबर फसवणूकीचे प्रमाण वाढले आहे. याचपार्श्वभूमीवर केंद्रीय गृह मंत्रालयाने अलर्ट जारी केला आहे. या अलर्टमध्ये लोकांना सुरक्षि राहण्यास सांगण्यात आले. लोकांना सायबर चोरटे कसे फसवतात हे अलर्टमध्ये स्पष्ट केले आहे.
दरम्यान गेमिंग अॅप्सद्वारे फसवणूक केल्याप्रकरणी केंद्रीय गृहमंत्रालयाच्या सायबर विंगने एक इशारा जारी करून लोकांना ऑनलाइन गेमिंग खेळताना सावध राहण्याची सूचना केली आहे. गृह मंत्रालयाच्या सायबर विंग अंतर्गत काम करणाऱ्या इंडियन सायबर क्राइम कोऑर्डिनेशन सेंटर (14C) ने ‘स्मार्ट खेळा, सुरक्षित खेळा – ऑनलाइन गेमिंग दरम्यान सुरक्षित रहा’ असा इशारा देणारा संदेश जारी केला आहे.
ऑनलाइन अॅप्स फक्त गुगल प्ले स्टोअर, ऍपल स्टोअर आणि अधिकृत वेबसाइट्स यांसारख्या वैध स्त्रोतांवरून डाउनलोड केले पाहिजेत. वेबसाइटची वैधता सुनिश्चित करण्यासाठी 14C विंगने लोकांना संदेशाद्वारे गेम अॅप प्रकाशकाची माहिती नेहमी तपासण्याचे आवाहन केले आहे.
संबंधित आणि आवश्यक परवानग्या द्या
लोकांना अॅप डाउनलोड करताना केवळ संबंधित आणि आवश्यक परवानग्या देण्याची शिफारस केली जाते. सायबर सिक्युरिटी विंगने ऑनलाइन 14C सायबर क्राईम हेल्पलाइन नंबर 1930 डायल करण्याची माहिती जारी केली आहे. 15 डिसेंबरपर्यंत केंद्र सरकारने एकूण 581 अॅप्स ब्लॉक केले असतील आणि त्यापैकी 174 बेटिंग आणि जुगार अॅप्स असतील आणि फक्त 87 अॅप्स कर्ज देत असतील. किंवा इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने गृह मंत्रालयाच्या शिफारशींवरून ही बंदी घातली असती.
कायदा दुरुस्ती, सरकारी कायदा अधिक
गेल्या वर्षी जुलैमध्ये केंद्र सरकारने IGST कायद्यात सुधारणा करून सर्व ऑफशोअर गेमिंग कंपन्यांना भारतात नोंदणी करणे अनिवार्य केले होते. सट्टेबाजी प्लॅटफॉर्म प्रॉक्सी बँक खात्यांद्वारे UPI पेमेंट गोळा करतील आणि प्रॉक्सी खात्यांमध्ये जमा केलेली रक्कम हवाला, क्रिप्टो आणि इतर बेकायदेशीर मार्गांद्वारे पाठविली जाईल. महादेव अॅपमध्ये बंदी लागेत आली, ट्याट परिमॅच, फेअरप्ले, 1xBet, लोटस365, दफाबेट आणि बेटवेसत्ता या शीर्ष खेळाडूंचा देखील समावेश आहे. यापैकी बरेच अॅप्स भारतातील बंदिच्य आणि असुन सारख्या काही ठिकाणी बेकायदेशीरपणे वापरले जात आहेत.
दररोज 5 हजार तक्रारींची नोंद
14C शाखेने संकलित केलेल्या अहवालानुसार, दररोज सरासरी 5 हजारांहून अधिक सायबर गुन्ह्यांच्या तक्रारी नोंदवल्या जातात. 2021-22 पर्यंत नोंदवलेल्या सायबर गुन्ह्यांच्या तक्रारींमध्ये 113.7 टक्के आणि 2022-23 मध्ये 60.9 टक्के वाढ झाल्याचे अहवालात नमूद करण्यात आले आहे. नॅशनल सायबर क्राइम रिपोर्टिंग पोर्टलवर नोंदवलेल्या वाढत्या तक्रारींपैकी 2023 मध्ये 15,56,175 तक्रारींची नोंद झाल्याचे स्पष्ट झाले. 2022 मध्ये ही संख्या 9,66,790 झाली असती. 2021 मध्ये ही पातळी 4,52,414 झाली असती. 2020 मध्ये सायबर गुन्ह्यांच्या 2,57,777 तक्रारी दाखल झाल्या.